GLOBAL ORTAKLARIN HEPATİT KONULU TOPLANTISI
(Mart 2014’te Dünya Sağlık Örgütü tarafından Cenevre’de gerçekleştirilmiştir)
Genel Bilgi
Viral hepatit her yıl 1,4 milyon kişinin ölümüne neden olmaktadır (diğer hastalıklarla karşılaştıracak olursak, HIV/AIDS nedenli 1,6 milyon, vereme bağlı 1,3 milyon, sıtmaya bağlı 0,6 milyon ölüm). Yaklaşık 500 milyon kişi viral hepatitle yaşamakta ve 2 milyar kişi hepatit B virüsü ile enfekte olmuş durumdadır. Kronik hepatit B ve C virüsü taşıyan kişilerin çoğu hastalıklarının farkında olmamakla birlikte ciddi siroz ve karaciğer kanseri geliştirme riski altında bulunmakta ve bu kronik hastalıkların global düzeyde artışına neden olmaktadırlar.
Hepatit A ve hepatit E virüsü nedeniyle milyonlarca akut enfeksiyon gelişmekte ve bu enfeksiyonlar neredeyse tamamı düşük ve orta düzey gelirli ülkelerde olmak üzere onbinlerce kişinin ölümüne neden olmaktadır.
Hepatit C virüsünden aşı ile korunabilmek mümkün olmasa da güncel tedavi rejimleri ile yüksek oranda iyileşme sağlanmakta ve bu oranın yeni ilaçlarla daha da artması umulmaktadır. Güvenli ve etkili aşılama ile hepatit B virüsünden korunmak mümkündür. Bununla birlikte kronik hepatit B ile yaşamakta olan 240 milyon kişi vardır ve mevcut etkin tedavi yöntemleri ile bunların çoğunda siroz ve karaciğer kanserinin gelişimine engel olunabilmektedir.
Korunma yöntemleri evrensel olarak uygulanmamakta ve başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere dünyanın birçok yerinde Hepatit B ve C için kaliteli, etkin, düşük maliyetli ve güvenli tanı ve tedavi yöntemlerine ulaşılabilirlik yetersiz kalmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü Global Ortaklarının Hepatit konulu toplantisi, viral hepatite insan hakları ve halk sağlığı bazlı yaklaşımı desteklemek üzere, daha iyi iletişim ve iş birliği sağlamak için, ilgili tarafları global bir platformda bir araya getirmiştir. Viral hepatit tüm nüfusu etkilemekle birlikte uyuşturucu enjekte eden kişilerde, erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkeklerde, mahkumlarda, seks çalışanlarında, sağlık sektörü calışanlarında ve kan nakli olan kişilerde daha çok görülmektedir.
Dünya Hepatit Günü (28 Temmuz) bu çağrıyı gerçekleştirmek için önemli bir fırsattır.
Eylem maddeleri
Toplantı katılımcıları dünyadaki viral hepatitlerle ilgili bütün kişi ve örgütleri aşağıdaki maddeleri acilen ve örgütlü bir şekilde uygulamaya çağırır:
Bilgi ve bilinçlenme
- Toplumu, politikacıları, sağlık çalışanlarını ve risk altındaki kişileri viral hepatit konusunda bilinçlendirmek.
- Daha etkili bir küresel yanıt için üzere ulusal ve uluslararası kaynakları uygun ve gerektiği şekilde kullanmak.
- Viral hepatite karşı hakkaniyetli yanıt için gerekli sosyal ve hukuki olanakları sağlamak.
- Viral hepatitle yaşayan ya da risk altında çalışan insanlara karşı uygulanan kınama, ayrımcılık ve suçlamayı durdurmak.
- Viral hepatitten korunma ve tedavi yöntemlerinin uygulamaya geçirilmesini sağlamak üzere gerekli global ve ölçülebilir hedefler koyulmasını teşvik etmek.
Bilgi ve Kanıt
- Viral hepatite karşı kanıta dayalı ulusal kılavuz hazırlamak ve plan yapmak üzere ülkelere destek vermek. Bu tür programlar hastalık yükü ve müdahalelerin etkinliğini ölçebilecek nitelikte sürveyans programları ile izlenmeli ve önceden saptanmış kriterlere göre değerlendirilmelidir.
- Iyi üretim süreçleri altında imal edilmiş doğru, güvenilir, yüksek kaliteli, uygun fiyatlı tanı yöntemlerine erişimi arttırmak.
- Bilgi eksikliklerini gidermek ve viral hepatite karşı halk sağlığı yanıtı geliştirmek için iyi finanse edilmiş halk sağlığı araştırma gerekliliklerini gündemi getirmek.
- Bulaşmanın Önlenmesi
- Hepatit B’nin global olarak eliminasyonu için bütün dünyada Hepatit B aşısının doğum dozu (24 saat içinde) uygulamasını ve çocukluk çağında aşılama serisinin tamamlanmasını teşvik etmek.
- Hepatit B aşısına ulaşılabilirliği arttırmak. Yeni doğan, çocuk, adölesan, sağlık çalışanları, uyuşturucu enjekte edenler, HIV taşıyıcıları, erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler ve seks çalışanları gibi risk altındaki gruplara öncelik verilmesinı sağlamak.
- Viral hepatitin uyuşturucu kullanan kişilerde bulaşını engellemek için etkinliği kanıtlanmış zarar azaltma programlarına yatırım yapmak.
- Viral hepatit bulaşını engellemek için güvenli enjeksiyon sağlanması dahil olmak üzere etkin kan güvenliği ve enfeksiyondan korunma ve kontrol önlemleri için ülkelere destek vermek.
- Su, sanitasyon ve hijyen ve gıda güvenliği programlarını güçlendirmek için ülkelere destek vermek.
- Enterik hepatitin etkisini azaltmak için, ülkelere özel hastalık örüntüleri göz önünde bulundurularak, düşük maliyetli HAV aşılama programlarının hazırlanması ve ulaşılabilirliğinin arttırılmasını sağlamak.
- Tanı konulan kronik hepatit vakalarının arttırılması ve bu kişilerin bakım ve tedavi için sevk edilmesi için gönüllü viral hepatit test programlarının oluşturulmasının desteklemek.
Tarama, Bakım ve Tedavi
- Ülkeye özgü hastalık örüntüleri göz önünde bulundurularak, tarama, bakım ve tedavi programlarında risk altındaki toplumlara öncelik vermek.
- Herkes için kapsamlı bakım sağlanmasını kolaylaştırmak için güvenli, etkin, uygun fiyatlı tanı ve tedavi yöntemlerine ulaşılabilirliği teşvik etmek üzere Dünya Ticaret Örgütünün fikri mülkiyet anlaşmasında (TRIPS) bulunan esnekliklerin kullanımı ile ticari ve fikri mülkiyet engellerinin kaldırılması da dahil olmak üzere, gönüllü lisans verilmesi ve jenerik rekabetinin teşvik edilmesi gibi tüm imkanların kullanılması sağlamak.
Çeviren: Dr. Özlem Lubino
Kurumlar, iletişim ağları ve diğer ortaklar
Hükümet ve ülke programları
Agence Nationale de Recherche sur le Sida et ICS hepatitis virales - France, Chinese Center for Disease Control, Egypt National Hepatitis Committee, Infectious Diseases, AIDS and Clinical Immunology Research Center - Georgia, Medical Research Council - Gambia, Medical Research Council - Pakistan, National Hepatology and Tropical Medicine Research Institute - Egypt, US Centers for Disease Control and Prevention. MINISTRY OF HEALTH REPRESENTATIVES from Bahrain, Brazil, Cameroon, Egypt, Georgia, Germany, Indonesia, Italy, Nigeria, Republic of Korea, Russian Federation, Senegal, Slovenia, Switzerland, Tanzania.
Hükümet dışı örgütler ve sivil toplum
ACT UP Basel, amfAR/Treat ASIA, Asia and Pacific Alliance to Eliminate Viral Hepatitis, Australian Injecting and Illicit Drug Users League, BalkanHep, Coalition to Eradicate Viral Hepatitis in Asia-Pacific, Correlation Network Hepatitis C Initiative, Eurasian Harm Reduction Network, European Liver Patients Association, International Planned Parenthood Federation, Foundation for Innovative New Diagnostics, Hepatitis B and C Public Policy Association, International HIV/AIDS Alliance, International Network of People Who Use Drugs, ITPC Mena, Médecins du Monde, Médecins Sans Frontières, Medicines Patent Pool, Treatment Action Group, Union for International Cancer Control, Viral Viral Hepatitis Prevention Board, World Hepatitis Alliance.
Akademik Kurumlar ve Profesyonel Organizasyonlar
Asia Pacific Association for the Study of the Liver, Asian Association of Transfusion Medicine, Cairo University - Egypt, Centre for Health and Infectious Disease Research, University of Copenhagen - Denmark, Centre for Population Health, Burnet Institute - Australia, Department of Global Health and Social Medicine, Harvard Medical School - USA, Eijkman Institute - Indonesia, European Association for the Study of the Liver, Hospital Universitario Austral - Argentina, Institute for Liver and Biliary Sciences - India, International AIDS Society, Latin American Association for the Study of the Liver, South African Medical Association, Sanjay Gandhi Postgraduate Institute of Medical Sciences - India, The New England Journal of Medicine, University of Malaya – Malaysia, University of Sao Paolo – Brazil, World Gastroenterology Organization.
Kalkınmayla ilgili örgütler
Clinton Health Access Initiative, European Centre for Disease Prevention and Control, Global Alliance for Vaccines and Immunization, Qatar Foundation, The Global Fund to Fight AIDS, Tuberculosis and Malaria, The OPEC Fund for International Development, United States Agency for International Development, ZeShan Foundation.
Birleşmiş Milletler Örgütleri
International Agency for Research on Cancer, International Labour Organisation, Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS), UNITAID, United Nations Development Programme, United Nations Hig Commissioner for Refugees, United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF), World Bank, World Health Organization.
Dünya Sağlık Örgütü'nün Hepatit Eylem Çağrısı'nın yer aldığı İngilizce orijinal metnine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz :