Hepatit C (HCV) enfeksiyonu olan insanların yaklaşık yüzde 80’inde hiçbir semptom görülmemektedir.1
Her yıl dünya genelinde yaklaşık 4 milyon kişinin Hepatit C virüsünü kaptığı düşünülmektedir.1
Genotipler
· GT 1(1a ve 1b alttipleri ile) dünya genelinde en yaygın genotiptır. Amerika’da 1a, Avrupa’da 1b’nin prevalansı daha yüksektir.2
· GT 2Batı Afrika’da yaygın genotiptir ve dünya genelinde bulunabilir.3
· GT 3Güneydoğu Asya’da endemiktir ve farklı ülkelerde değişken dağılımı vardır. 3,4
· GT 4özellikle Ortadoğu, Mısır ve Orta Afrika’da bulunur.4
· GT 5hemen hemen yalnız Güney Afrika’da bulunur.3,4
· GT 6Asya genelinde yaygındır.3,4
Haritadaki renkler bölgelere göre en yaygın genotipi temsil etmektedir.
Genotip bir hücrenin, organizmanın ya da bireyin belirli genetik yapısını gösterir. Hepatit C virüsünün altı önemli HCV genotipi (GT 1-6) ve bazı alttipleri tanımlanmıştır.2
HCV NASIL BULAŞIR1
Kontamine kan nakli, kan ürünleri ve organ nakilleriyle
Kontamine şırıngalarla yapılan enjeksiyonlarla
Sağlık kurumlarında iğneyle kazayla yaralanmalarla
Enjeksiyonla uyuşturucu kullanımıyla
Hepatit C enfeksiyonlu bir anneden doğumda
Enfeksiyonlu bir kişiyle cinsel ilişki yoluyla (yaygın değildir)
Hepatit C enfeksiyonunun ilerlemesiyle oluşan hastalıklar
Akut hepatit
Kişi hepatit C virüsüne maruz kaldıktan sonraki ilk altı ay içinde ortaya çıkan kısa dönemli hastalıktır.6 Bilinmeyen nedenlerden dolayı, insanların yüzde 15-25’i virüsten tedavisiz “kurtulur”.6
Kronik hepatit
Enfeksiyondan sonraki 6 ay içinde virüs ortadan kaldırılmazsa, hastalık kronik hepatit C’ye dönüşür7 (bu durum hastaların yaklaşık yüzde 50-90’ında olmaktadır)2
Fibrozis
Kronik hepatit C tedavi edilmezse karaciğerde sertleşmeye yol açar. Buna fibrozis denir.7 Fibrozis hastalığın ilerleyip siroza dönüşebileceğini gösterir.7
Siroz
Yıllarca süren iritasyonla oluşan ve karaciğerin büyük bölümünü etkileyen hasara (skar dokusu) siroz denir.8 Normal karaciğer hücrelerinin yerine getirdikleri metabolik fonksiyonları skar dokusu yapamaz, dolayısıyla sirozu olan insanlar hastalanır.8 Kronik HCV enfeksiyonu olan kişilerin yüzde 10-40’ı siroz olur2 ve HCV enfeksiyonu kapmış kişilerin yaklaşık yüzde 10-15’inde enfeksiyondan sonraki 20 yıl içinde siroz görülür.7
Karaciğer kanseri: Enfeksiyonun son evresidir ve genelde karaciğer sirozuna bağlıdır.7 Hastaların ilk yıl içinde ölüm olasılığı yüzde 33’tür.2
Semptomlar, genelde virüse maruz kaldıktan sonraki iki hafta ile altı ay arasında görülür. En yaygın semptomlar şunlardır: 1
· Yorgunluk
· Eklem ağrısı
· Ateş
· Bulantı
· İştah kaybı
· Kusma
· Karın ağrısı
· Koyu renkte idrar
· Gri renkte dışkı
· Cildin ve gözaklarının sararması, sarılık
Referanslar:
1. World Health Organization. Hepatitis C Fact Sheet 2012. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs164/en/ . Accesed Jan 30, 2013.
2. European Association for the Study of Liver (EASL) Clinical Practice Guidelines: Management of hepatitis C virus infection. Journal of Hepatology 2011;55:245-264
3. World Health Organization. Global distribution of HCV genotypes. http://www.who.int/vaccine_research/documents/ViralCancer7.pdf. Accessed March 25, 2013.
4. World Health Organization. Global Alert and Response (GAR): Hepatitis C. 2003. http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/whocdscsrlyo2003/en/index1.html Accessed April 18, 2013.
5. Lavanchy D. Evolving epidemiology of hepatitis C virus. Clin Microbiol Infect. 2011; 17(2):107-15.
6. Centers for Disease Control and Prevention. Hepatitis C: General Information 2010. http://www.cdc.gov/hepatitis/hcv/pdfs/hepcgeneralfactsheet.pdf. Accessed March 25, 2013.
7. Chen SL and Morgan TR. The Natural History of Hepatitis C Virus (HCV) Infection. International Journal of Medical Sciences 2006;3(2):47-52
8. United States Department of Veterans Affairs. Fibrosis and cirrhosis. http://www.hepatitis.va.gov-/patient/basics/fibrosis-cirrhosis.asp Accessed March 25, 2013.